دیابت به عنوان یکی از بیماری های خطرناک در جهان شناخته شده که شیوع آن روز به روز بیشتر از گذشته می شود. با افزایش قند خون گلوکز در بدن انسان، افراد به دیابت مبتلا خواهند شد و پس از آن باید به رعایت مراقبت های لازم بپردازند. یکی از عوارض و مشکلات مرتبط با دیابت که ممکن است برای تمامی افراد مبتلا به این عارضه رخ دهد، زخمهای دیابتی می باشد. زخم دیابتی جزو عوارض شایع این بیماری به شمار می رود که تقریبا برای اکثریت مبتلایان به این بیماری رخ خواهد داد. امکان به وجود آمدن زخمهای دیابتی در قسمت های مختلف بدن انسان وجود دارد اما در بیشتر اوقات این زخم ها بر روی دست و پا به وجود می آیند. ارائه بهترین عکس العمل ها در هنگام مواجه شدن با این زخم ها ضروری است.
مراجع پزشکی بسیار زیادی احداث شده اند که به ما در مدیریت زخمهای دیابتی کمک بسیار زیادی را خواهند کرد. از آن جایی که زخم های مرتبط با دیابت می توانند خطرناک باشند، باید حتما اطلاعات کاملی را در این زمینه داشته باشید. آشنایی با انواع زخم دیابتی و نحوه درمان این زخم ها جزو اطلاعات اولیه موردنیاز افراد در حین مواجه شدن با این عارضه به شمار می رود. در ادامه بیشتر به مفاهیم ذکر شده خواهیم پرداخت.
بررسی مکانیسمهای ایجاد زخم در بیماران دیابتی
شناسایی مکانیسم هایی که منجر به ایجاد زخم در بیمارهای دیابتی می شوند، مسئله ای بسیار مهم است. آمارهای منتشر شده از مقالات بین المللی نشان دهنده تاثیر انسداد رگ های خونی در ایجاد زخم می باشد. در واقع رگ های خونی به دلیل تغییرات رخ داده در اندام های مختلف بدن انسان، انسداد خواهند یافت. در نتیجه بسته شدن رگ های خونی، بافت سلولی اندام موردنظر تحت تاثیر قرار می گیرد و این فرآیند باعث خواهد شد تا خون رسانی به اندام های گوناگون کاهش یابد. با این حال پایان پروسه ایجاد زخم دیابتی به مورد فوق محدود نمی شود. علت ایجاد زخمهای دیابتی ناشی تخریب شدن سلول های مربوط به نواحی زخم است. سلول های اطراف زخم در این شرایط آسیب جدی خواهند دید. این موضوع به باعث می شود تا زخمهای دیابتی در قسمت های گوناگون بدن انسان مانند دست و پا ظاهر شوند.
اهمیت شناخت تغییرات عروقی و عصبی در بیماران دیابتی
از ارتباطات بیماری دیابت با تغییرات عروقی و عصبی به هیچ وجه نمی توان گذشت کرد. تصلب شرایین باعث خواهد شد تا سرخرگ های بدن انسان به مرور تنگ شوند. در اثر تنگ شدن سرخرگ ها، میزان رسیدگی مواد غذایی ارزشمند به سلول های بدن بسیار کمتر خواهد شد. این فرآیند تحت تاثیر بیماری دیابت رخ می دهد. هنگامی که میزان تغذیه سلول های بدن انسان تحت تاثیر قرار بگیرد و بسیار کم شود، بیماران دیابتی مبتلا به زخم دیابتی خواهند شد. این پروسه به تدریج باعث ایجاد زخم دیابتی می شود و سلول های اطراف زخم به مرور زمان از بین می روند.
تغییرات عصبی در بیماران دیابتی شامل کاهش حس و ادراک این افراد می شود. هنگامی که حس افراد کاهش می یابد، احساساتی همچون سوزن سوزن شدن در قسمت های مختلف بدن حس خواهد شد. این مرحله نشانه ای از کاهش ادراک و احساس فرد است. این فرآیند به مرور باعث می گردد تا بیماران دیابتی در هنگام مبتلا به عارضه زخم دیابتی متوجه آن نشوند. در بسیاری از شرایط تغییرات عصبی باعث شده تا بیمار به هیچ وجه متوجه این بیماری نشود و شرایط زخم روز به روز بدتر از گذشته شود.
سمپوزویم بهبود زخم در ایران کلینیک
سمپوزیوم بهبود زخم بهترین فرصت برای بهروزرسانی دانش شماست.
ارزیابی و تشخیص زخمهای دیابتی
ارزیابی دقیق زخمهای دیابتی از جمله وظایف اصلی هر پزشک به شمار می رود که با تخصص بالای خود از پس این پروسه بر خواهد آمد. در ارزیابی زخم دیابتی مشخص می شود که زخم موردنظر در کدام طبقه بندی قرار می گیرد. این طبقه بندی تعیین می کند که وضعیت زخم به چه گونه بوده و برای درمان انواع زخم دیابتی نیاز به چه راهکارهایی است. توجه داشته باشید که پروسه ارزیابی پس از تشخیص دقیق زخم صورت می گیرد.
از راهکارهای تشخیص زخمهای دیابتی می توان به ترشحات غیرطبیعی از محل زخم اشاره داشت. معمولا ترشحات از اولین نشانه های تشخیص زخم به شمار می روند که با مشاهده آن ها می توان احتمال رشد زخم را داد. به مرور زمان هنگامی که درجه زخم بالاتر می رود، علائم دیگری همچون انتشار بوی نامطبوع به شما برای تشخیص دقیق زخم کمک خواهند کرد. از علائم ظاهری برای تشخیص زخم می توان به قرمزی بیش از حد و تورم اشاره داشت. هنگامی که زخم در حادترین شکل ممکن خود قرار بگیرد، بافت سیاه رنگی به نام قانقاریا در اطراف آن ایجاد خواهد شد.
مدیریت و درمان زخمهای دیابتی
مدیریت درمان زخمهای دیابتی به عنوان یکی از مراحل حساس و فشرده ای به شمار می رود که شما را با ترفندهای درمانی آشنا می کند. استفاده از روش های درمانی مختلفی مانند اوزون تراپی تاثیرات مفیدی را در رفع این زخم دارد. همچنین پانسمان های نوینی مانند پانسمان آمنیون به منظور بهبود زخم دیابتی مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از داروهای بیولوژیکی که اصطلاحا ژن درمانی هستند و با داروهای زیستی ادغام شده اند، می توانند در مدیریت زخم دیابتی تاثیر مفیدی را داشته باشند. پروتئین های ترکیب شده از جمله نوین ترین روش های درمانی برای زخم دیابتی در دسته درمان های بیولوژیکی می باشند.
برای مدیریت هرچه بهتر زخم دیابتی نیاز است تا قند خون بیمار به صورت مرتب در بازه های زمانی مختلف چک شود. از آن جایی که نوسانات مربوط به قند منجر به بروز این بیماری شده، عدم توجه به این عامل می تواند وضعیت بیماری را بسیار بدتر کند. بالا رفتن قند خون می تواند منجر به شدیدتر شدن وضعیت بیماری و ارتقای آن به درجات بالاتر شود. همچنین در جبهه مقابل کاهش قندخون باعث خواهد شد تا پروسه ترمیم زخم بسیار طولانی تر شده و همچنین آسیب های بیشتری پیش روی شما قرار بگیرد.
پیشگیری از زخمهای دیابتی
استفاده از راهکارهایی که منجر به پیشگیری از زخمهای دیابتی می شوند، می تواند کمک بسیار زیادی را به شما کند. پیشگیری از زخم دیابتی باعث خواهد شد تا شما به این عارضه مبتلا نشوید و به هیچ عنوان خطری شما را تهدید نکند. برای پیشگیری از زخم دیابتی باید قبل از هرچیزی به مراقبت های روزانه از اندام هایی که بیشتر در معرض زخم دیابتی هستند، بپردازید. پاکیزه سازی مداوم آن ها و رسیدگی به موقع از جمله مراقبت های لازم است. آموزش دهی بیمار به منظور عدم قرارگیری در میان افراد واجد شرایط برای ابتلا به بیماری زخم دیابت به عنوان راهکاری دیگر برای جلوگیری از ابتلا به این زخم شناخته می شود. استفاده از کفش های تخصصی که زخم دیابتی را تحت فشار قرار نمی دهند، می تواند در جلوگیری از این بیماری نقش موثری را ایفا کند. معمولا این کفش ها از اصول استاندارد پیروی بیشتری را دارند.
عوامل خطر در زخمهای دیابتی مزمن
زخمهای دیابتی شدید و مزمن وابسته به عواملی ممکن است منجر به عوارضی سنگین تر شوند.
- کاهش گردش خون به عنوان یکی از عوامل خطر این زخم به شمار می رود که به مرور زمان وضعیت دیگر اندام های بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
- نوروپاتی به عنوان یکی دیگر از این عوامل شناخته می شود.
- پوشش با کفش های نامناسب و عدم رسیدگی لازم به اندام های آسیب دیده
- تغییر ظاهری اندام های آسیب دیده و هچنین ناهنجاری های مرتبط با آن ها
- عدم کنترل و مدیریت قندخون که منجر به حادتر شدن شرایط می شود.
- راه رفتن و قدم زدن به صورت پابرهنه
- عدم رسیدگی مواد مغذی به بدن برای ترمیم زخم
- درمان نامطبوب مانند قراردهی اندام آسیب دیده در شرایط نامناسب
- گرما و سرمای نامناسب وارد شده به زخم
اهمیت همکاری میان تخصصهای مختلف (پزشکان، پرستاران، متخصصین تغذیه، فیزیوتراپیستها) در درمان و مدیریت زخمهای دیابتی
درمان زخمهای دیابتی پروسه ای است که در آن تخصص های گوناگون در علم پزشکی با یکدیگر ارتباط دارند. از آن جایی که بیماری دیابت می تواند در دیگر اندام ها تاثیرات منفی داشته باشد، نیاز است تا پزشک متخصص هر حوزه به منظور افزایش کیفیت درمان به ارائه نظرات خود بپردازد. حضور فیزیوتراپیست متخصص و همکاری مناسب با پزشک و پرستاران فرد بیمار می تواند موجب پایش مناسب بیمار شود و همچنین نتیجه حاصل شده از ظهور زخم را بهبود ببخشد. همچنین از آن جایی که دیابت ارتباط مستقیمی را با تغذیه افراد دارد، امکان کنترل و مدیریت زخم از این طریق فراهم خواهد بود. متخصصین تغذیه با در نظر گرفتن شرایط خاص برای شما، به تجویز تغذیه ای متناسب برای بهبود هرچه بهتر زخم می پردازند.
زخم دیابتی را جدی بگیرید!
یکی از نکات حائز اهمیت در رابطه با زخمهای دیابتی، جدی گرفتن این عارضه می باشد. بسیاری از افراد توجه لازم را به این مسئله ندارند و به همین دلیل در آینده نزدیک مجددا درگیر عواقب زخم دیابتی خواهند شد. این مسئله باعث تشدید شدن زخم می شود. در بسیاری از شرایط مشاهده شده که زخم دیابتی تحت تاثیر عفونت های شدید قرار گرفته و در نتیجه پزشک راهی به غیر از قطع عضو را ندارد. بنابراین زخم دیابتی را جدی بگیرید و از عوارض آن به راحتی نگذرید.